[VFOSSA] [VFOSSA DN] Làm HĐH PMNM cho Việt Nam

[Truong Anh. Tuan]

----- Original Message -----
> From: "Nguyen Hong Quang" <nguyen.hong.quang at auf.org>
> To: "VFOSSA Members" <members at lists.vfossa.vn>, "VFOSSA Companies" <doanhnghiep at lists.vfossa.vn>, "Hanoi Linux Users
> Group" <hanoilug at lists.hanoilug.org>
> Sent: Wednesday, June 19, 2013 7:04:12 PM
> Subject: [VFOSSA DN] Làm HĐH PMNM cho Việt Nam
> 
> Chào các bạn,
> 
> VFOSSA hiện đang được Bộ 4T tham vấn về chủ đề "Làm HĐH PMNM dùng cho cơ
> quan Nhà nước Việt Nam".
> 
> Làm HĐH là một việc cực kỳ khó khăn vì như chúng ta đã biết thế giới chỉ
> có một vài cường quốc CNTT dám và có thể làm HĐH mà cả thiên hạ có thể
> dùng được. Có "bốc đồng" quá khi định làm HĐH cho VN không?
> Xin giải tỏa ngay: ý tưởng không phải xây dựng một HĐH mới mà thực chất
> là xây dựng một phát tán (distro) Linux mới, tin cậy, đáp ứng yêu cầu và
> có thể triển khai rộng rãi cho các cơ quan NN và người dùng cuối VN.

+1.

> Tại sao lại cần một HĐH như vậy trong khi thế giới đã có biêt bao phát
> tán hoành tráng, tiện dụng và đã được Việt hóa khá tốt rồi?
> Câu trả lời: chúng ta cần một HĐH có đảm bảo an toàn không có chứa mã
> độc, cửa hậu, chí ít không sợ nó tự ý gửi thông tin của máy (cho dù là
> những thông tin vô hại) cho một máy chủ ở nước ngoài, ngoài ý định của
> ta. Các nguy cơ về an ninh mạng đã ngày càng trở nên hiện hữu và đã và
> đang đe dọa trực tiếp VN. Sử dụng các HĐH NM cho đến nay là tốt, chưa
> xảy ra sự cố gì, nhưng nếu chúng ta không làm chủ được nó thì cũng chỉ
> là niềm tin mù quáng, không có cơ sở, không khác dùng PMNĐ là bao. Trong
> máy tính, HĐH là PM cơ bản nhất. Nếu nó mà mất an toàn thì toàn bộ hệ
> thống thông tin của chúng ta xây trên nó trở nên vô nghĩa. VN có tham
> vọng và quyết trở thành nước mạnh về CNTT thì việc làm chủ PM cơ bản này
> là việc không thể bỏ qua. Nếu không, chẳng khác gì xây lâu đài trên cát.
> Ngoài ra các nước không phải "dân anh chị" trong việc làm HĐH như Nga,
> TQ, Triều Tiên, Thái, ... đã bắt đầu "làm" HĐH để sử dụng cho chính phủ
> của họ, thực chất cũng chỉ là làm một phát tán Linux mới mà thôi, nhưng
> của họ, do họ làm chủ. Chúng ta không biết chi phí của các nước đã bỏ
> ra, nhưng chỉ biết riêng nước Nga, CP đã đầu tư gần 5 triệu $ từ cuối
> năm 2010 để phát triển HĐH desktop cho CP và họ quyết tâm đến 2015
> chuyển toàn bộ CP sang dùng Linux. Xem:
> 1. Russian government to invest in open source desktop,
> http://joinup.ec.europa.eu/news/russian-government-invest-open-source-desktop
> 2. Putin to Put Russian Government on Linux By 2015,
> http://www.computerworld.com/s/article/9202638/Putin_to_put_Russian_government_on_Linux_by_2015
> 
> Như vậy việc làm ra một HĐH Linux cho VN có thể tạm kết luận là việc có
> thể làm, phải làm và ngày càng trở nên cấp bách.

+1.

> Tuy nhiên sẽ có một
> loạt câu hỏi được đặt ra và tôi muốn mời các bạn cùng thảo luận:
> 
> - Chúng ta có người có đủ kỹ năng làm ra và làm chủ một distro mới hay
> không?

Đủ rồi anh ạ.

Sau nhiều giai đoạn, nhiều dự án làm Linux distro thất bại do không làm
theo đúng phong cách FOSS, thất bại trong việc xây dựng cộng đồng (CMC
Linux, Vietkey Linux...), cộng đồng VN đã "thấm" được các bài học này và
biết xây dựng được cộng đồng phát triển là chìa khóa dẫn tới thành công.
(đương nhiên cũng phải có end-user, thị trường... ở đây ta chưa bàn tới)

Hiện tại, theo em biết, có 2 nhóm ở VN đang bắt đầu công việc:
 1. TheSLinux (http://theslinux.org/): leader là Kỳ Anh, SaigonLUG
 2. GoKien Linux (http://wiki.gokien.org/dev:start): core-team là các
thành viên KGCĐ (http://khonggiancongdong.org/)

Ngoài ra, cộng đồng VN đã có nhiều người tham gia trực tiếp vào các dự án
Linux distro lớn trên thế giới; đóng vai trò quan trọng, thậm chí trong
nhóm lãnh đạo. Em nghĩ chúng ta hoàn toàn có đủ hiểu biết về việc xây dựng
và vận hành một cộng đồng phát triển xung quanh một Linux distro.

> - distro này dùng cho CQ NN thì phải bao gồm tối thiểu các chức năng gì?

Cứ theo Thông tư 41 là ra 1 loạt rồi; chắc vậy là tạm đủ.
(đợt này đang sửa đổi, bổ sung; VFOSSA cũng được mời tham gia hội đồng
thẩm định nên chắc sẽ có thể đề xuất ý tưởng của mình luôn)

> - các điều kiện, tiêu chuẩn (an ninh, an toàn) cho nó là gì? Phạm vi sử
> dụng có gồm cả an ninh quốc phòng được ko?

Có TCVN thì ta áp dụng thôi. Cái này phải hỏi, anh Nghĩa cũng có biết.
Thế giới cũng có tiêu chuẩn cả. Ta có thể tham khảo áp dụng.

> - làm ra rồi nhưng có áp đặt nó được không? NSD không dùng và phá thì
> làm thế nào?

Việc này là việc của CQNN; em nghĩ là được, đặc biệt là khi mình đã phát
hành một SP thực sự đáp ứng nhu cầu của họ.

> - có nguy cơ nó sẽ trở thành một rẽ nhánh đơn độc không? Mô hình phát
> triển bền vững của nó phải như thế nào?

Dĩ nhiên là phải xây dựng cộng đồng phát triển và đặc biệt là phải luôn
đóng góp ngược lên dòng trên mỗi khi có thể.
Lấy VD, bản based là Debian. Chúng ta rẽ nhánh, nhưng không tự "chặt tay"
mình đi mà phải bám theo Debian trong khi vẫn có thêm những đặc thù riêng
của chúng ta. Những gì làm thêm mà chung được thì đóng góp trực tiếp vào
Debian sẽ giúp chúng ta luôn giữ được phiên bản của mình up-to-date.

> - thời gian cần thiết để làm ra phiên bản đầu tiên sử dụng được cần bao
> nhiêu?

Tùy theo yêu cầu, khối lượng công việc đặt ra. Nên làm theo từng giai
đoạn (sprint) 6 tháng phát hành 1 lần.

> - Cần bao nhiêu nhân lực (core team) ? lương bổng phải ở mức nào?

Bắt đầu với 4-6 là đủ; nếu nhiều hơn cũng nên giữ < 10 người. Tương lai
tùy theo độ lớn của dự án mà mở rộng dần.

> - mô hình dự án phải như thế nào để tiêu được kinh phí NN (cực kỳ rắc
> rối, ngoài sức tưởng tượng của những ai chưa biết đến :-) )

Em chịu :)

> Tạm thời các câu hỏi hiện nay là như vậy. Trước hết mời các bạn quan tâm
> đến chủ đề này hãy lên tiếng, thảo luận trên diễn đàn của VFOSSA và
> HanoiLUG. Nếu hình thành được 1 nhóm quan tâm và muốn làm (nếu có được
> cơ hội) thì tôi sẽ xem tách ra lập một nhóm thảo luận riêng để tránh làm
> phiền những bạn khác.

Nên hình thành sớm. Em sẽ làm 1 mailing list mới cho việc này rồi ai thích
thì tự do đăng ký vào.

Kind regards,
Tuan