[VFOSSA] Ve quyen tu do trong GPL

[Nguyen Hong Quang (home)]

Hi Tuấn,

On 04/06/2012 10:32, Truong Anh. Tuan wrote:
> 
> Chắc chắn vậy, đặc biệt là ở VN mình, nơi mà tình trạng sửa phần mềm GPL
> triển khai cho KH đang diễn biến rất phức tạp.
Có một điều anh vẫn chưa có câu trả lời, chắc lúc nào phải nhờ một anh
bạn luật sư chuyên về SHTT trả lời: nếu ở VN có một anh nào vi phạm mười
mươi GPL (lấy mã nguồn sửa rồi đóng lại) thì mình kiện ở đâu, ai được
quyền kiện và có ai xử không nhỉ?
Cần nói rõ giả sử PM của mình viết ra, mình tự gán cho nó giấy phép GPL,
mà GPL thì lại là theo luật Mĩ. Kiện tòa VN có xử không, hay phải sang
tận Mĩ? Sự vi phạm lại không xảy ra trên đất Mĩ.
Ai biết thì trả lời giùm.
> Hơn nữa, FOSS chỉ có thể phát triển nếu mọi người đều hiểu và đóng góp.
Đúng thế. Nhưng nhận thức là một quá trình. Không nên áp đặt mà phải
giải thích để người nghe hiểu và đồng tình. Cũng không nên lớn tiếng
khẳng định điều mình đang nghĩ là đúng là dứt khoát phải và sẽ đúng ;-)

> Chuyển tay từ chủ thể B sang chủ thể A chính là phân phối bác ạ.
Đấy. Chuyện này anh và Tuấn đã hiểu không giống nhau rồi. Anh không
khẳng định anh đúng nhưng cũng chưa đồng ý với cách lý luận của Tuấn.
Tuy nhiên ở đây không cần cãi nhau về từ ngữ, nhưng có điều anh chắc
chắn là sau khi B làm xong ý tưởng do A thuê thì B buộc phải giao cho A
mã nguồn sửa đổi.

Anh cũng tin rằng nếu B cứ công bố phiên bản sửa đổi thì chắc A cũng
không thể kiện B ăn cắp ý tưởng được. Tuy nhiên anh vẫn chưa dám khẳng
định trong hợp đồng thuê khoán sửa một PM GPL thì liệu B có quyền yêu
cầu A tôn trọng quyền tác giả ý tưởng không, tức là chỉ có B mới có
quyền công bố hoặc cho phép công bố? Nếu điều này là không thì lại đặt
ra câu hỏi khác là một nhân viên làm việc cho hãng PM thường phải ký một
điều khoản nhường lại bản quyền các PM do anh ta viết ra cho Cty. Tuy
nhiên nếu anh ta tự tiện công bố sửa đổi một PM GPL khi Cty giao cho anh
ta làm thì điều này có vi phạm hợp đồng và có thể bị đuổi việc không?
> 
>> Cũng không có gì bắt buộc anh ta phải công bố (quay lại quyền tự do
>> thứ tư)
> 
> Bắt buộc chứ! GPL mà! (đâu phải như BSD hay các giấy phép khác)
> Với phần mềm GPL, bất cứ ai trong cộng đồng cũng có quyền yêu cầu developer
> công bố mã nguồn.
Theo anh hiểu về GPL thì nếu Tuấn đã cho ai một PM GPL và nếu Tuấn có
trong tay mã nguồn của PM này (giả sử Tuấn tuyên bố rằng tôi đã sửa PM
này) thì người nhận có quyền yêu cầu Tuấn phải cung cấp cho anh ta mã
nguồn trong đó có phần sửa đổi của Tuấn và Tuấn phải đưa. Cái này mới là
bắt buộc và chỉ có điều đó thôi. Cả Tuấn và người nhận đều có quyền công
bố phiên bản sửa đổi này, song GPL không thể bắt buộc Tuấn phải công bố.
Tuấn có thể không công bố - ví dụ đưa lên Internet, nhưng không được cấm
người khác công bố hoặc phân phối PM GPL mình đã sửa đổi.

Cũng cần nói thêm là chúng ta cần hiểu rõ chữ tự do hơn: một khi tôi đã
có trong tay một cách hợp pháp 1 PM thì PM này là tài sản cá nhân của
tôi. Nếu tôi hành xử với PM mà không vi phạm giấy phép sử dụng thì không
ai có thể kiện tôi hoặc bắt tôi làm về bất cứ điều gì. Giấy phép GPL
không có điều khoản nào bắt buộc anh phải trao cho Tuấn một PM GPL anh
lấy được từ đâu đó về và đang sử dụng. Cho hay không cho Tuấn là quyền
tự do của anh (giống như Tuấn có quyền không trả lời câu hỏi của anh về
một thông tin Tuấn đang có), nhưng anh không được phép ngăn cản hoặc
khiếu kiện dưới mọi hình thức việc Tuấn có được PM này, kể cả đó là PM
do anh tạo ra và kể cả trong thâm tâm, anh không muốn Tuấn có được PM đó.

Đấy là nói lý thì anh không sai, còn trong thực tế nếu anh làm thế thì
Tuấn có quyền tự do chỉ trích anh trước công luận, mọi người sẽ "ném đá"
cho hành vi xấu chơi của anh. Một FOSSer như vậy thì quả không đáng tin
lắm, vậy thôi :-)
> 
>>> Khác nhau hẳn bác ạ. Nếu đúng như bác nói thì em VD thế này: Giả sử
>>> công ty em được rất nhiều nơi thuê customize phần mềm GPL đáp ứng nhu
>>> cầu sử dụng của họ. Nếu khi em sửa, chuyển (phân phối) cho họ rồi mà
>>> lại không cần phân phối theo giấy phép GPL thì thế nào nhỉ?!! Trong
>>> trường hợp này không phải em cứ thích thì GPL, còn không thì thôi; mà
>>> chắc chắn phải chuyển phần mềm này cho KH của em theo giấy phép GPL
>>> (GPL yêu cầu người ta phải mở hóa, chứ không chỉ là khuyến khích).
>> Công bố hay không cũng là quyền tự do của Tuấn mà.
> 
> Không bác ạ, quyền này là để bảo vệ developer khi công bố mã nguồn ra không
> bị đối tượng nào kiện (trong trường hợp anh em mình đang bàn là sửa đổi phần
> mềm GPL). Còn ngược lại developer đó có nghĩa vụ phải công bố mã nguồn khi
> phân phối lại, nếu không sẽ tự tước đi quyền của mình ngay.
> Em nghĩ là bác đọc thêm bài này [2] trên blog bác Nghĩa sẽ rõ hơn.
> 
Điều này không mâu thuẫn với những gì anh vẫn hiểu về GPL và đã trình
bày ở trên.

Quang